تغییرات آنزیم های سرمی در اثر مسمومیت با سیانید در ماهی کپور معمولی (cyprinus carpio)

سیانید یک ترکیب سمی قوی است که انتشار محیطی گسترده ای دارد. بیش از 2500 گونه گیاهی شناخته شده است، که حاوی گلیکوزید های سیانوژنیک می باشند.سیانید در بسیاری از فرایندهای صنعتی مانند فلزکاری، ساخت الکتروپلیت، سنتز مواد شیمیایی و استخراج معادن طلا کاربرد دارد. تخلیه و نفوذ فاضلاب های صنعتی به آبراه ها می تواند، موجب مسمومیت حاد یا مزمن در ماهیان گردد. سمیت سیانید بدلیل قابلیت آن به عنوان یک سم تنفسی در ارگانیسم های هوازی می باشد. سیانید مهارکننده ی آنزیم سیتوکروم اکسیداز می باشد. مسمومیت و مرگ و میر ناشی از سیانید در انسان، حیوانات اهلی و وحشی، پرندگان و ماهیان گزارش گردیده است. بررسی پارامترهای بیوشیمیایی خون به عنوان شاخصی در ارزیابی وضعیت سلامت حیوانات حائز اهمیت است. هم چنین می تواند در توسعه روش های تشخیصی برای ردیابی و بررسی آسیب سلولی و بافتی کمک کننده باشد. هدف از تحقیق حاضر بررسی پارامترهای بیوشیمیایی سرم متعاقب مسمومیت با دوزهای غیرکشنده ی سیانید در ماهی کپور معمولی است. برای این منظور تعداد 75 ماهی کپور معمولی سالم و تقریبا هم اندازه تهیه گردید ، که به طور تصادفی این ماهیان به سه گروه 25تایی تقسیم شدند. این سه گروه در شرایط محیطی و تغذیه ای مشابهی نگهداری و به ترتیب در معرض دوز های 0/0 ، 1/0 و 2/0 میلی گرم بر لیتر از سیانید پتاسیم به مدت2 هفته قرار داده شدند. در پایان آزمایش، از تمام گروه ها، خونگیری انجام گرفت و سرم جدا گردید. پارامترهای بیوشیمیایی شامل آلانین آمینوترانسفراز، آسپارتات آمینوترانسفراز، آلکالین فسفاتاز، لاکتات دهیدروژناز، گاماگلوتامین ترانسفراز، پروتئین تام، کلسترول، تری گلیسیرید، اوره، آلبومین و کراتینین با استفاده از کیت های تجاری و با روش های معتبر اسپکتوفتومتری مورد سنجش قرار گرفت. تماس با سیانید موجب افزایش معنی داری در فعالیت آنزیم های ast، alt، alp، ldh و میزان گلوکزو کراتینین سرم شد(p<0/05). در مورد کلسترول، پروتئین تام، تری گلیسیرید، آلبومین و ggt تغییر معنی داری مشاهده نشد. براساس نتایج اندازه گیری پارامترهای بیوشیمیایی، به نظر می آید که میزان سیانید بلع شده فراتر از ظرفیت سم زدایی سیستم رودنیز بوده است؛ و در نتیجه تغییر پارامترهای بیوشیمیایی ممکن است بدنبال آسیب های زیان آور این سم در سلولهای هدف باشد. نتایج حاصل ممکن است درتوضیح بهتر اثرات متابولیسمی و نیز در تشخیص مسمومیت با سیانید در ماهی کپور معمولی کمک کننده باشد. کلمات کلیدی: کپور معمولی، آنزیم بافتی، مسمومیت با سیانید